Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçilerin başkanlık adayı Trump, New York’ta aylardır devam eden “sus payı” davasında jüri tarafından suçlu bulunurken, bundan sonraki süreçte neler olacağı merakla bekleniyor. ABD’de bir suçtan dolayı suçlu bulunan ilk başkan olarak tarihe geçen Trump’ın herhangi bir mahkumiyet alıp almayacağı, 11 Temmuz’da yapılacak duruşmada belli olacak. Öte yandan çıkan karar sonrası Trump’ın bağış sitesi artan trafik nedeniyle çöktü.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Bugün jüri tarafından suçlu bulunan Trump’ın önündeki ilk mahkeme günü, 11 Temmuz’daki, mahkumiyete ilişkin kararın verileceği duruşma olacak.
Yargıç Juan Juan Merchan, Trump’a 16 aydan 4 yıla kadar mahkumiyet verebilir, ancak uzmanlar Trump’ın suçlu bulunduğu maddelerin New York yasalarına göre hafif suçlar arasında (E sınıfı) yer aldığını, Trump’ın yaşını (77) ve bugüne kadar hiç mahkumiyet almamış olmasını vurguluyor.
Buna göre Trump, çok az bir hapis cezası alabilir ya da para cezası, tazminat, denetimli serbestlik ve diğer koşulları da içeren başka cezalar alabilir veya hiç hapse girmeyebilir.
Trump’ın hapse girecek şekilde bir mahkumiyet kararı alması durumunda da bu kararı temyize götürmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Bu durumda aylar sürecek bir temyiz süreci başlayacağı için Trump’ın seçimleri kazanması durumunda başkanlık koltuğuna oturmasına engel bir durum olmayacak.
SUÇLU BULUNAN TRUMP’IN BAŞKAN ADAYLIĞI ETKİLENİR Mİ?
ABD Anayasasına göre başkan adayı olabilmek içinde 35 yaşın üstünde olmak, ABD’de doğmuş vatandaş olmak ve son 14 yıldır ülkede ikamet ediyor olmak yeterli sayılıyor.
Konuyla ilgili Anayasa uzmanları ve hukukçulara göre, yargılandığı davada suçlu bulunan ve mahkumiyet kararı 11 Temmuz’da belli olacak olan Trump, halen 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerine girebilir ve kazanması durumunda yeniden ABD Başkanı olabilir.
Uzmanlara göre, Trump aleyhinde 11 Temmuz’da mahkumiyet kararı çıkması halinde dahi eski ABD Başkanının seçimlere girme ve kazanması durumunda başkan olmasına engel bir durum söz konusu değil.
Ayrıca Trump, bu davada ya da devam eden diğer davalarından herhangi birinde hapis cezası alsa bile, ikamet ettiği eyalet yasalarına bağlı olarak, seçim günü yani 5 Kasım’da eğer hapiste değilse oy kullanabilecek. Ancak hapis cezası alsa bile temyiz süreçleri dolayısıyla kasım ayındaki seçimlerde böyle bir olasılık pek gözükmüyor.
BU KARAR BAŞKANLIK YARIŞINI NASIL ETKİLER?
Hukuki olarak seçimlere girmesine engel bir durum teşkil etmese de söz konusu “suçlu bulunma” ve potansiyel olarak hapis cezası alma durumunun, Trump’ın lehine mi aleyhine mi olacağı tartışılıyor.
Reuters/Ipsos’un nisan ayında kayıtlı seçmenler arasında yaptığı bir ankete göre, her dört Cumhuriyetçiden biri Trump’ın ceza davasında suçlu bulunması halinde ona oy vermeyeceğini söyledi.
Aynı ankette bağımsızların yüzde 60’ı da Trump’ın bir suçtan hüküm giymesi halinde ona oy vermeyeceklerini belirtti.
Buna karşılık Trump’a gönülden bağlı olan Cumhuriyetçi tabanın önemli bir bölümü de söz konusu yargılamanın “hileli” olduğuna ve Demokratlar tarafından organize edildiğine inanıyor. Anketler, söz konusu Cumhuriyetçi seçmenlerin, Trump’a desteklerini belli ölçüde artıracağını gösteriyor.
TRUMP’IN “SUS PAYI” DAVASI
ABD Başkanı Trump, 18 Mart 2023’te Manhattan Bölge Savcılığınca yetişkin filmlerinde oyunculuk yapan Stormy Daniels’e 2016 başkanlık seçimleri sırasında yasa dışı “sus payı” ödenmesiyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında büyük jüri tarafından suçlanmıştı.
Trump, “sus payı” ve bununla ilgili kayıtlarda sahtekarlık yapmaktan 4 Nisan 2023’te New York’ta hakim karşısına çıkmıştı. Kendisine yöneltilen 34 ayrı suçlamayı reddeden Trump, hakkındaki iddiaları “siyasi cadı avı” olarak nitelemiş ve suçlamaları “seçimlere müdahale” olarak gördüğünü belirtmişti.
Yaklaşık 6 hafta boyunca New York’ta yargılandığı “sus payı” davasında Trump, hakkındaki 34 suçlamanın hepsinden jüri tarafından suçlu bulunmuştu.
Aleyhinde devam eden 3 ayrı davada Trump, “gizli belgeleri saklamak”, “seçim sonuçlarına müdahale etmeye çalışmak” ve Georgia eyaletinde süren “seçim sonuçlarını değiştirmeye çalışmak” suçlamalarıyla yargılanıyor.
